| AEE | Ahaus- Enschedé Eisenbahn Gesellschaft (1898 - 1928)
Begin exploitatie 25 april 1903. Stoomtractie in exploitatie door de HSM, ook het Duitse deel. Naasting en overnamen Nederlands deel door Staat der Nederlanden op 1 april 1928. Tegelijkertijd overname beheer van het Duitse deel door Reichseisenbahnen. Het Duitse deel bleef eigendom van de AEE. |
| AM | Aken- Maastrichtse Spoorweg Maatschappij (1845 - 1898)
Begin exploitatie 23 oktober 1853. Naasting en overname Nderlandse deel door de Staat, en exploitatie Nederlands deel door SS op 1 juli 1898. |
| AR | Société Anonyme des Chemins de Fer d'Anvers à Rotterdam (1852 - 1880)
Onderhield ook een bootdienst Moerdijk- Rotterdam, in aansluiting op de treinen uit Antwerpen. Begin exploitatie op 3 juli 1854. Overname exploitatie door Grand Central Belge op 1 januari 1856. Naasting en overname Nederlands deel door SS op 1 juli 1880. |
| AS | Spoorweg-Maatschappij Almelo-Salzbergen (1862 - 1926)
De lijn is aangelegd door de Spoorweg-Maatschappij Almelo-Salzbergen (AS), opgericht als NV op 18 augustus 1862 te Almelo met als doel Twente en in het bijzonder Almelo te verbinden met zowel het Nederlandse als het Duitse spoorwegnet. |
| CME | Cölner-Mindener Eisenbahn Gesellschaft (1856 - 1886)
Begin exploitatie Elten- Emmerich 15 feb 1856. Venlo- Straelen 31 december 1874. Eigendommen overgenomen door KPEV (Köninglich Preussische Staatseisenbahn- Verwaltung) op 1 januari 1886. |
| DV | De Lokaalspoorwegmaatschappij Dinxperlo- Varsseveld (1901 - 1935)
Exploitatiebegin 1 december 1904. Exploitatie door HSM. Naasting en overname eigendom door de Staat der Nederlanden op 1 januari 1935. |
| EO | Lokaalspoorwegmaatschappij Enschedé- Oldenzaal (1887 - 1920)
Begin exploitatie 10 april 1890. Exploitatie door de HSM. |
| GLS | Groninger Lokaalspoorwegmaatschappij (1887 - 1938)
Exploitatiebegin 16 augustus 1893, expl door SS vanaf 1 jan 1938 door NS. Voor Winsum- Zoutkamp begin exploitatie op 1 april 1922 door SS. Naasting door Staat der Nederlanden op 1 januari 1936. |
| GOLS | Geldersch- Overijsselsche Lokaalspoorweg Maatschappij (1881 - 1920)
Begin exploitatie op 15 oktober 1884 door HSM. Overname eigendommen door HSM op 1 juli 1920. |
| GT | Société du Chemin de fer de Gand à Terneuzen (1865 - 1929)
Begin exploitatie 1 april 1869. Terneuzen Sluiskil in medegebruik van MT. Exploitatie door SGE (Société Générale d'Exploitation des chemins de fer). Vanaf 1 januari 1873 exploitatie door BHH (Compagnie des chemins de fer des Bassins Houillers de Hainaut), vanaf 1 januari 1877 door de SF (Syndicat déxploitation pour les lignes de Flandres), en vanaf 1 januari 1878 door de GT zelf. Overname Nederlands deel door MT op 1 april 1930. |
| HESM | Hollandse Electrische Spoorwegmaatschappij (1898 - 1936)
Begin exploitatie op 3 augustus 1912 door HSM. Gedeeltelijke opheffing en deels overname van lijnen door HSM op 1 januari 1936. |
| HN | Lokaalspoorwegmaatschappij Hollands Noorderkwartier (1884 - 1935)
Begin exploitatie 3 november 1887. Eerst stoomtractie, vanaf 1929 ook motortractie. Exploitatie door HSM. Naasting en overname door Staat der Nederlanden op 1 januari 1935. |
| HSM | Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (1837 - 1938)
Begin exploitatie 24 september 1839, met spoorwijdte 1945 mm. vanaf 2 mei 1866 1435. Vanaf 1 januari 1917 gemeenschappelijke exploitatie met de SS, geleidelijk aan onder de naam Nederlandse Spoorwegen. Overname door NS op 1 januari 1938. |
| HZSM | Haarlem- Zandvoort Spoorweg- Maatschappij (1880 - 1925)
Begin exploitatie op 3 juni 1881. Exploitatie overgenomen door HSM op 1 juni 1889. Eigendommen overgenomen door HSM op 1 januari 1925. |
| KNLS | Koninklijke Nederlandsche Lokaal Spoorwegmaatschappij Koning Willem III (1880 - 1920)
Opgericht in 1880 als Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij. De door deze maatschappij aangelegde spoorwegen droegen de koninklijk goedgekeurde en statutair vastgestelde naam Spoorwegen Koning Willen III.
Begin exploitatie 2 juli 1887, met stoomtractie. Vanaf 1924 ook motortractie. Exploitatie door de HSM. Overname van eigendommen door HSM op 1 juli 1920. |
| LL | Compagnie du Chemin de fer de Liègeois - Limbourgeois et des prolongements (1862 - 1898)
Naasting en overname door Belgische staat en overname eigendommen Belgisch deel door EB (Chemins de fer de l'Etat Belge) op 1 januari 1896, met voortzetting exploitatie door SS voor rekening en risico van de EB. Overname exploitatie Belgisch deel door EB op 1 juli 1898. Naasting door Belgische staat en overname Nederlands deel door Staat der Nederlanden op 1 juli 1898, met exploitatie door SS. |
| LM | Compagnie du Chemin de fer de Liège à Maestricht et ses extensions (1860 - 1898)
Begin exploitatie 24 november 1861. Naasting en overname Nederlands deel door Staat der Nederlanden op 1 juli 1898. Exploitatie door SS vanaf 1 januari 1899. |
| LW | Spoorwegmaatschappij Leiden-Woerden (1875 - 1899)
Begin exploitatie 15 oktober 1878 door NRS, vanaf 1890 door SS. Naasting en overname eigendommen door Staat der Nederlanden op 1 januari 1899. |
| MT | Société du Chemin de fer international de Malines à Terneuzen (1868 - 1948)
Begin exploitatie 27 augustus 1871. Overname Sas van Gent grens- Terneuzen van GT op 1 april 1930. Overname exploitatie Nederlands deel door NS op 21 januari 1948, overname eigendommen Nederlands deel door NS op 1 juli 1948. |
| NB | Société Anonyme des Chemins de du Nord de la Belgique (1861 - 1898)
Begin exploitatie 1 oktober 1867. Naasting door Belgische staat en overname Nederlands deel door Staat der Nederlanden, met exploitatie door SS, op 1 juli 1898. |
| NBDS | Noord-Brabants-Duitsche Spoorwegmaatschappij (1869 - 1925)
Begin exploitatie 15 juli 1873. Overname exploitatie door SS op 1 juni 1919. Vanaf 1924 exploitatie Gennep grens- Wesel door Reichseisenbahnen, overname van dat deel in 1925. Nederlands deel door SS overgenomen in 1925. |
| NBM | Nederlandsche Buurtspoorweg- Maatschappij (1900 - 1927)
Begin exploitatie op 29 augustus 1901 door NCS. Vanaf 1 mei 1919 door SS. Overname eigendommen door SS op 1 januari 1927. |
| NCS | Nederlandsche Centraal- Spoorweg- Maatschappij (1860 - 1934)
Exploitatie begonnen op 20 augustus 1863. Overname exploitatie door SS op 1 mei 1919. Naasting en overname eigendommen door Staat der Nederlanden op 1 januari 1934. |
| NFLS | Noord-Friese Locaalspoorweg-Maatschappij (1899 - 1935)
Begin exploitatie 22 april 1901. Overname exploitatie door HSM op 1 december 1905. Naasting en overname door Staat der Nederlanden op 1 januari 1935. |
| NH | Locaalspoorweg-Maatschappij Neede-Hellendoorn (1904 - 1935)
Begin exploitatie 1 mei 1910 met stoomtractie. Vanaf 1926 ook motortractie. Exploitatie door HSM. Naasting en overname door Staat der Nederlanden op 1 januari 1935. |
| NOLS | Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij (1899 - 1938)
Begin exploitatie 15 januari 1903 met stoomtractie. Vanaf 1926 ook motortractie. Alle lijnen geëxploiteerd door SS. Twee lijnen (Almelo- Mariënberg en Zwolle- Emmen) overgenomen door NS op 1 januari 1938. Andere lijnen waren reeds gesloten. |
| NRS | Nederlandsche Rhijnspoorweg- Maatschappij (1845 - 1890)
Neemt exploitatie van Amsterdam- Utrecht- Arnhem over van 'Rijn Spoorweg' op 1 september 1845. Naasting en overname door Staat der Nederlanden op 15 oktober 1890. |
| NS | Nederlandse Spoorwegen (1937 - heden)
Op 1 januari 1938 overname SS en HSM. Overname van lijnen eigendom van de Staat der Nederlanden. Overname reizigersvervoer door NS Reizigers op 1 januari 1995 en exploitatie goederenvervoer door NS Cargo. |
| NSM | Nijmeegsche Spoorweg Maatschappij (1863 - 1923)
Begin eploitatie 9 augustus 1865. Exploitatie door RED, vanaf 1886 door de HSM. Overname eigendommen door HSM 1 juli 1923. |
| NWS | Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg-Maatschappij (1872 - 1926)
Begin exploitatie 24 juli 1878 met stoomtractie. Vanaf 1925 ook motortractie. Exploitatie door BME, vanaf 1882 door KPEV en vanaf 1920 door Deutsche Reichsbahnen. Naasting en overname 1 januari 1926. Exploitatie voortgezet door HSM. |
| NZOS | Nederlandsche Zuid-Ooster spoorwegmaatschppij (1872 - 1892)
Begin exploitatie 4 juni 1881. Overname exploitatie door SS op 1 mei 1883. Overname eigendommen door SS op 1 januari 1892. |
| NZS | Nederlandse Zuider Spoorwegmaatschappij (1891 - 1899)
Begin exploitatie 1 mei 1896 door SS. Overname eigendommen door SS op 1 januari 1899. |
| OLDO | Overijsselse Lokaalspoorweg-Maatschappij Deventer - Ommen (1907 - 1935)
Begin exploitatie 1 oktober 1910 door SS. Naasting en overname eigendommen door Staat der Nederlanden op 1 januari 1935. |
| SS | Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (1863 - 1938)
Begin exploitatie 5 oktober 1863. Aanvankelijk verdeeld in een Noordernet en Zuidernet, beide eigendom van de Staat der Nederlanden. Vanaf 1 januari 1917 gemeenschappelijke exploitatiemet HSM, geleidelijk onder de naam Nederlandse Spoorwegen. Overname door NS op 1 januari 1938. |
| STAR | Gronings Drentse Spoorwegmaatschappij (Stadskanaal - Ter Apel - Rijksgrens) (1914 - 1959)
Begin exploitatie 2 mei 1924 door SS. Staking personenvervoer in 1935. Beperkt goederenvervoer door NS vanaf 1941. Overname eigendommen door NS op 5 januari 1959. |
| SV | Spoorwegmaatschappij De Veluwe (1896 - 1935)
Begin exploitatie 1 mei 1902 door de NCS. Vanaf 1919 door SS. Lijn Ede- Barneveld eerst in exploitatie als tramweg. Vanaf 1903 als lokaalspoorweg. Naasting en overname door Staat de Nederlanden op 1 januari 1935. |
| SZB | Spoorwegmaatschappij Zuid-Beveland (1920 - heden)
De SZB bestaat inmiddels weer, maar houdt zich nu bezig met het rijvaardig maken van een stoomlocomoitef van de Jülicher Kreisbahn.
|
| ULS | Utrechtse Lokaalspoorweg Maatschappij (1896 - 1934)
Begin exploitatie 27 juni 1898 door de NCS, vanaf 1919 door de SS. Naasting en overname door Staat der Nederlanden op 1 januari 1934. |
| WESTIG | Spoorweg maatschappij Woldjersspoorweg en Stoomtramwegen in Midden en Noordelijk Groningen (1923 - 1940)
Begin exploitatie 1 juli 1929 met motor- en stoomtractie door SS. Vanaf 1 januari 1938 door NS. Naasting en overname door NS op 1 januari 1940. |
| ZHESM | Zuid-Hollandse Electrische Spoorweg Maatschappij (1900 - 1923)
Begin exploitatie 1 mei 1907 met stoomtractie. Op 1 oktober 1908 exploitatie overgenomen door de HSM, met elektrische tractie (10.000 V wisselspanning 25 Hz). Voor het goederenvervoer en to 1911 voor delen van het reizigersvervoer ook stoomtractie.
Eigendom overgenomen door HSM op 1 januari 1923. |